Arbeidsgeschillen ontstaan vaak door een verstoorde communicatie. In een mediation raken partijen weer met elkaar in gesprek. Het is snel inzetbaar waardoor de negatieve effecten van een verstoorde arbeidsverhouding tijdig in positieve richting worden omgebogen. Een geslaagde mediation leidt tot een snellere oplossing dan een juridische procedure. De rancune verdwijnt; beide partijen hebben hun conflict immers zelf opgelost.

Niet ieder conflict kan worden opgelost. In het overgrote deel van de gevallen lukt dit wel.

Ook in situaties waarin de problemen niet in één keer verdwijnen bewijst mediation zijn waarde. Er komt een gesprek op gang en er worden dingen duidelijk, ook al lijkt een oplossing niet altijd direct in zicht. Is een samenwerking in de toekomst niet meer mogelijk, dan kunnen partijen in de mediation afspraken maken over hoe ze uit elkaar gaan.

Naast de mediator zijn in principe alleen de personen aanwezig die direct bij het conflict betrokken zijn. Mediation functioneert optimaal wanneer partijen in strikte beslotenheid met elkaar kunnen praten. De gesprekken met de mediator zijn absoluut vertrouwelijk. In overleg kunnen partijen zich tijdens de mediation laten ondersteunen door een advocaat, adviseur, familielid etc. De afspraken over vertrouwelijkheid gelden ook voor deze deelnemers aan de mediation.

Het is ingewikkelder, maar mogelijk. De partijen die aan tafel zitten moeten wel bevoegd zijn om afspraken te maken om het geschil op te lossen. Zij moeten zeggenschap hebben over bijvoorbeeld financiële of organisatorische consequenties.

Als in een conflict de achterban uitdrukkelijk een rol speelt, bijvoorbeeld in een geschil tussen bestuurder en Ondernemingsraad, moet in de mediationgesprekken bij het zoeken naar oplossingen in ieder geval extra aandacht besteed worden aan (communicatie met) die achterban.

De duur van de mediation is afhankelijk van de aard en de intensiteit van het conflict en het aantal partijen dat daarbij betrokken is. Soms is één gesprek voldoende; meestal zijn twee tot vijf gesprekken van 1,5 à 2 uur nodig om tot een goede oplossing te komen.

Mediation in arbeidsgeschillen neemt gemiddeld 8 tot 10 uur in beslag. De mediator declareert op basis van het aantal gewerkte uren (tarieven veelal tussen € 150,- en € 195,-  per uur); administratiekosten en eventuele kosten van een vergaderlocatie worden daarbij opgeteld. In de mediation betaalt iedere partij in principe de helft van de kosten. Bij arbeidsgeschillen komt het vaak voor dat de werkgever, de Arbodienst of de verzekeraar de kosten volledig voor eigen rekening neemt. Hierover maken partijen vooraf duidelijke afspraken.

De afspraken worden schriftelijk vastgelegd. Het is niet ongebruikelijk dat partijen in hun afspraken een evaluatietijdstip opnemen. Soms willen partijen dat de mediator daarbij aanwezig is. Als één partij zich niet aan de afspraken houdt kan de andere partij in het uiterste geval nakoming van de afspraken eisen via de rechter.

Nee, integendeel. Het voorstel om een mediationtraject in te gaan laat zien dat de wens bestaat om alsnog in een gestructureerd proces van onderhandelen zelf tot een oplossing te komen.

Een mediationpoging verslechtert uw positie bij de rechter niet. U geeft geen standpunten of argumentatie weg met een mediationpoging. Wat er in de mediation ter tafel is gekomen mag niet aan de rechter worden overgebracht. Alles wat naar voren komt is en blijft vertrouwelijk. Beide partijen beloven dit aan elkaar voordat een mediation van start gaat.

Als tijdens de mediation blijkt dat een oplossing niet gevonden kan worden, staat de weg naar de rechter of arbiter nog altijd open.

Deelname aan een mediation gebeurt op basis van vrijwilligheid. Steeds vaker stelt de Arbo-arts bij ziekteverzuim mediation voor als er sprake is van een arbeidsconflict. Werkgever en werknemer moeten volgens de wettelijke regels meewerken aan redelijke voorstellen die de re-integratie kunnen bevorderen. Het is dan ook aan te raden om mediation een kans te geven en voor een eerste gesprek met de andere partij en de mediator aan tafel te gaan zitten. Soms is de twijfel of mediation zinvol is, gebaseerd op een vooroordeel of op onbekendheid met mediation.

De kenmerken, die bijdragen aan het mogelijk succes, zijn:

• Partijen zitten vrijwillig aan tafel
• Partijen werken actief mee aan het vinden van een oplossing
• Partijen bepalen samen de oplossing
• Mediator, partijen en eventuele adviseurs en/of deskundigen zijn verplicht tot geheimhouding
• De mediator kan partijen ook apart spreken
• Partijen die een akkoord bereiken leggen hun afspraken vast in een (vaststellings-) overeenkomst. Deze overeenkomst wordt door de partijen ondertekend en is juridisch bindend.